Düzenleme ve Standartlar
Avrupa Birliği (AB) üyeliği, ülkemizin öncelikli hedeflerinden biri olarak belirlenmiştir. Bu hedef doğrultusunda ülkemiz, AB’ye üyeliğinin gerçekleştirilmesine yönelik kararlı politikalar izlemektedir. Bu nedenle Kurumumuz ülkemizin üyelik yükümlülüklerini yerine getirmesine katkıda bulunmak amacıyla kendi düzenlemelerini, AB’nin telekomünikasyon alanındaki düzenlemeleriyle uyumlaştırmıştır.
Bu kapsamda, telekomünikasyon alanında standartlarla desteklenen Yeni Yaklaşım karakteristiklerinin Uyumlaştırılmış Standartların kullandığı yasal düzenleme örneği AB mevzuatlarına uyum çerçevesinde Kurumumuzun sorumluluğunda bulunan Radio Equipment Directive 2014/53/EU (RED). Standartların bu durumda “Birlikte Düzenleyici” fonksiyonu bulunmaktadır.
Kurumumuz tarafından, RED uyum metni olan "Telsiz Ekipmanları Yönetmeliği” Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Piyasa denetimi esnasında alınan numune cihazların, Telsiz Ekipmanları Yönetmeliğinde belirtilen temel gerekliliklere uygun olup olmadığının kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu kapsamında, piyasa denetimleri esnasında alınan numune cihazların teknik uygunluk denetimleri kapsamında gerekli test ve ölçümlere tabi tutulması amacıyla Piyasa Gözetimi Laboratuvarı kurulmuştur.
RE Direktifi ve Standartlar
Telsiz ekipmanlarının ve bunların uygunluğunun karşılıklı tanınması konusundaki Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin 16.04.2014 tarihli ve 2014/53/EU sayılı Radio Equipment Directive (RED) 02.10.2016 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
İmalatçı, imal ettikleri ürünlerin RED uygunluğunu göstermek için Uyumlaştırılmış Standartları kullanmaktadırlar. Bu nedenle AB ile ETSI, CEN ve CENELEC arasında uyumlaştırılmış standartların geliştirilmesi amacıyla ihtiyaca göre güncellenen anlaşmalar yapılmıştır.
İmalatçı uyumlaştırılmış standartları kullanıp kullanmaması isteğine bağlıdır. Üreticinin uyumlaştırılmış standartları kullanması halinde Onaylanmış Kuruluşa gitme zorunluluğu olmamaktadır. Bu da İmalatçılara avantaj sağlamaktadır. Ancak imalatçı farklı bir standart kullanıyor ise kullandığı standardın RE Direktifi ile belirlenen kriterleri sağladığını göstermek için Onaylanmış Kuruluşa başvurması gerekmektedir.
Kurumumuz tarafından, RED uyum metni olan “Telsiz Ekipmanları Yönetmeliği” (TE Yönetmeliği), 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ile 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanununa dayanılarak hazırlanmış ve yayımlanmıştır.
5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamında, Kurumumuz tarafından hazırlanan Uyumlaştırılmış Avrupa Standartları ve ilgili Uyumlaştırılan Ulusal Standartların yer aldığı liste AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanan standartlar çerçevesinde güncellenerek yayımlanmaktadır.
Piyasa Gözetimi Laboratuvarı
Kurumumuz tarafından hazırlanan, “Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik” kapsamında, telsiz ekipmanlarının piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya piyasada iken yapılan denetimlerde ilgili teknik düzenlemeye uygun olmaması ve/veya güvensiz olduğuna dair şüphelerin bulunması durumunda cihazların teste tabi tutulması gerekmektedir. Bu kapsamda gözetim faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla Piyasa Gözetimi Laboratuvarı kurulmuştur. Oluşturulan bu yapı ile telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanlarının denetimi, piyasadan alınacak numuneler üzerinde Piyasa Gözetimi Laboratuvarında yapılan test ve ölçüm işlemleri vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir. Piyasa Gözetimi Laboratuvarında;
- Elektromanyetik uyumluluk (EMC),
- Alçak gerilim direktifi (LVD),
- Mobil telefon cihazlarının özgül soğurma oranı (SAR),
- Radyo frekans (RF) testleri yapılabilmektedir.
EMC, LVD, SAR ve RF ölçümlerinde takip edilen prosedürler, başta ETSI olmak üzere CEN, CENELEC standartları ile ITU tavsiyelerine göre hazırlanmıştır.
Piyasa Gözetimi Laboratuvarı ile ilgili ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Standartlar
Türkiye ile Avrupa Birliği arasında Gümrük Birliğini tesis eden 1/95 sayılı AB-Türkiye Ortaklık Konseyi Kararı (OKK) uyarınca, sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretinde AB ile Türkiye arasında gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve miktar kısıtlamaları 01/01/1996 tarihinden itibaren kaldırılmış ve Türkiye, bahse konu ürünlerde üçüncü ülkelere karşı AB'nin Ortak Gümrük Tarifesini uygulamaya başlamıştır. Gümrük vergisi, eş etkili vergiler ile miktar kısıtlamalarının kaldırılması, ticarette malların serbest dolaşımı için yeterli olmadığından, anılan OKK'nın 8 inci maddesi kapsamında, AB'nin ticarette teknik engellerin kaldırılmasına ilişkin mevzuatının da ülkemiz tarafından iç yasal düzenlemelere dahil edilmesi öngörülmüştür.
Bunun üzerine, ticarette teknik engellerin kaldırılması konusundaki Topluluk araçları 2/97 sayılı OKK ile belirlenmiş ve söz konusu Topluluk teknik araçlarını uyumlaştıracak olan kamu kuruluşları 15/01/1997 tarihli ve 97/9196 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilmiştir.
AB'nin ortak düzenlemeler getirmesinde iki temel amaç hedeflenmektedir:
- Ürün Güvenliği,
- Ürünlerin Serbest Dolaşımı.
Her ne kadar münferit AB teknik mevzuatı birinci amaca yönelik hükümleri genelde bünyesinde barındırıyor, dolayısıyla Türkiye'nin herhangi bir AB teknik mevzuatını uyumlaştırması suretiyle bu amacın sağlanması mümkün görünüyor olsa da, AB mevzuatının bulunmadığı alanlarda da ürün güvenliği amacından feragat etmeksizin ulusal mevzuat geliştirilmesi gereği ortaya çıkmaktadır. Bu gereği yerine getirmek ve genel olarak tüm ürünlerin güvenliğine yönelik asgari hükümlerini tek bir hukuki metinde toplamak üzere 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hazırlanmıştır. İkinci amacın gerçekleştirilmesinde en önemli unsur, Türkiye'nin AB'nin teknik mevzuatını uyumlaştırması taahhüdü gereğince, münferit AB teknik mevzuatının uyumlaştırılmasıdır. Bu görev, faaliyet alanlarına göre uyumlaştırma çalışmalarını yürütmekte olan kamu kurum ve kuruluşlarının sorumluluğunda bulunmaktadır. 4703 sayılı Kanun 2021 yılında yürürlüğe giren ve daha kapsamlı olan 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile yürürlükten kaldırılmıştır. Şu anda geçerli olan 7223 sayılı Kanunun düzenlediği konular:
- İmalatçılar piyasaya arz koşulları,
- Üretici, ithalatçı, dağıtıcı ve yetkili temsilcilerin (İktisadi İşletmeci) yükümlülükleri,
- Piyasa Gözetimi ve Denetimi,
- Ciddi risk içeren ürünlerin piyasaya arzının durdurulması, piyasada bulundurulmasının önlenmesi, piyasadan çekilmesi ve geri çağrılması, imhası ve işlevsiz hale getirilmesi,
- Uygunluk değerlendirme faaliyetlerinde bulunacak olan test, muayene ve belgelendirme kuruluşlarının çalışma usul ve esasları,
- Uygulanacak müeyyideler,
- Uygulamalarla ilgili olarak, AB Komisyonu'na, AB üyesi ülkelere ve diğer AB kuruluşlarına yapılması öngörülen bildirimlerdir.
Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin (EU) 2018/1972 European Electronic Communications Code (Avrupa Elektronik Haberleşme Kanunu (EECC)) kapsamında elektronik haberleşme şebekelerinin, elektronik haberleşme hizmetlerinin ve bunlarla bağlantılı tesislerin ve hizmetlerin uyumlu bir şekilde sunulmasını teşvik etmek amacıyla standartlar ve/veya teknik özellikler listesi hazırlanmakta ve AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanmaktadır.
Diğer taraftan, AB Komisyonu, bu standartların, Avrupa standart organizasyonları CEN, CENELEC ve ETSI tarafından hazırlanmasını talep etmektedir.
5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamında, Kurumumuz tarafından hazırlanan Uyumlaştırılmış Avrupa Standartları ve ilgili Uyumlaştırılan Ulusal Standartların yer aldığı liste AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanan standartlar çerçevesinde güncellenerek yayımlanmaktadır.